Grzybiarze zachwalają smak tych grzybów. Nie każdy jednak wie, jak prawidłowo je przyrządzić

Wiele osób docenia ich smak, ale pamiętać należy, że grzyby te jadalne są warunkowo, a więc wymagają odpowiedniej obróbki. Ponadto charakteryzuje je specyficzne miejsce występowania oraz fakt, że... świecą w ciemności. Poznajcie bliżej opieńkę miodową.

Opieńki miodowe to znane jadalne grzyby spotykane w lasach na terenie niemal całej Polski. Nazwa tych grzybów pochodzi od faktu, że zasiedlają pnie drzew – zarówno te żywe, jak i martwe. Największy wysyp tych grzybów przypada na okres od września do listopada. Opieńki doskonale nadają się do gotowania, smażenia i marynowania. Wielu grzybiarzy zachwala walory smakowe tych grzybów.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Opieńki rosną zazwyczaj w gromadach, a ich najbardziej znane odmiany to opieńka miodowa, opieńka ciemna i opieńka bezpierścieniowa. Najbardziej rozpoznawalna jest opieńka miodowa, znana także jako opieńka brzozowa, opieniek, podpieniek czy pierścianka. Te grzyby mogą dorastać nawet do 18 cm wysokości. Kapelusz opieńki miodowej ma średnicę od trzech do 13 centymetrów, na środku jest spłaszczony. W pierwszej fazie kolor kapelusza jest miodowożółty, a potem zmienia się na brązowy, później na oliwkowy. Trzon opieńki miodowej jest zazwyczaj żółty lub jasnobrązowy.

Opieńkę miodową łatwo pomylić z opieńką ciemną lub bezpierścieniową. Ta pierwsza charakteryzuje się czerwonobrązowym lub cielistym kapeluszem i rośnie tylko w lasach iglastych. Jej kapelusz może mieć średnicę do 8 cm, a powierzchnię pokrywają charakterystyczne łuski. Blaszki są kremoworóżowe, a na trzonie znajduje się mięsisty pierścień. Z kolei opieńka bezpierścieniowa posiada rdzawobrązowy lub żółtokarmelowy kapelusz, który może być delikatnie wywinięty do dołu. Ten rodzaj opieńki jest rzadki i występuje głównie w lasach bukowych. Oba gatunki są jadalne.

Opieńka miodowa jest grzybem warunkowo jadalnym. Oznacza to, że w stanie surowym lub niedogotowanym może być trująca. Dlatego też należy ją najpierw obgotować - wystarczy ok. 5 minut - następnie odlać wywar i poddać dalszej obróbce (która powinna trwać ok. 30-40 minut). Co istotne, powinno się unikać oparów podczas obgotowywania opieńki miodowej, gdyż mogą powodować ból głowy i problemy z koncentracją. Procedur tych wymagają wszystkie rodzaje opieńki, zarówno miodowa, ciemna, jak i bezpierścieniowa.

Surowe opieńki są w smaku początkowo łagodne, lekko cierpkie. Ich zapach jest słaby, ale przyjemny (podobny do sera camembert). Opieńki miodowe są smaczne, jednak kulinarne zastosowanie mają najczęściej młode kapelusze. Trzonki są łykowate, przez co rzadziej wykorzystywane są w celu konsumpcji. 

Nieświadomi grzybiarze mogą łatwo pomylić opieńkę z maślanką wiązkową, której spożycie jest trujące. Maślanka wiązkowa ma znacznie cieńszy, pusty w środku trzon oraz kapelusz w odcieniach żółci – od siarkawożółtego po żółtozielonkawy. Charakterystycznym sygnałem ostrzegawczym jest jej bardzo gorzki smak, który wskazuje na obecność trujących substancji, występujących w większości toksycznych grzybów. Co więcej, maślanka wiązkowa jest groźna nawet po obróbce termicznej.

Opieńka miodowa może być również pomylona z łuszczakiem zmiennym, który jest jadalnym gatunkiem grzyba, oraz z hełmówką jadowitą, której spożycie jest śmiertelnie niebezpieczne.

Opieńki miodowe mają szerokie zastosowanie w kulinariach. Można je smażyć, dusić czy gotować. Idealnie nadają się do przygotowania aromatycznych zup i sosów. Większe egzemplarze można panierować w jajku i bułce tartej, a potem smażyć jak kotlety schabowe. Doskonale sprawdzą się także jako farsz do pierogów i krokietów, a także jako dodatek do mięs, bigosu, sałatek czy jajecznicy. Opieńki są również świetne do marynowania.

Co ciekawe, opieńka wykazuje działanie lecznicze - ma działanie przeciwgrzybicze, kardiotoniczne, regulujące ciśnienie krwi, obniżające poziom cholesterolu i nerwotoniczne. Ponadto ma zdolność do bioluminescencji, a więc emituje światło. Świecąca opieńkę miodową najłatwiej dostrzec bardzo wczesną porą lub podczas zachmurzonego popołudnia.