Kojarzony z koktajlami fit, choć w kuchni polskiej obecny od wieków. Ratuje zdrowie

Kiedy zobaczysz w sklepie, nie omijaj i nie prychaj z pogardą, a kup jak najwięcej. To jedno z najzdrowszych warzyw na świecie, co może być szczególnie istotne teraz, jesienią, kiedy sezon na wiele owoców i warzyw dobiegł końca. Zobacz, dlaczego i jak włączyć jarmuż do diety.

Jarmuż kojarzony jest zwykle z zielonymi koktajlami "odchudzającymi", niespecjalnie smacznymi, za to gwarantującymi efekty widoczne w lustrze. Jarmuż rzeczywiście może wspomóc utratę kilogramów, ale nie trzeba katować się czymś, co trudno przełknąć. Istnieje bowiem wiele zastosowań jarmużu w kuchni, a świadczyć o tym może fakt, że w kuchni polskiej liście te obecne były już wieki temu.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Jarmuż jest odmianą kapusty i pochodzi z terenów europejskich. Zielone karbowane liście znano już w starożytnej Grecji i Rzymie, a do Polski dotarły pod koniec XIV wieku. Jarmuż w Polsce uprawiany jest na zbiór późnojesienny oraz zimowy i może pozostawać w gruncie ze względu na jego mrozoodporność.

Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej wskazuje, że jarmuż należy do warzyw o najwyższej wartości odżywczej, ze względu na dużą zawartość ważnych witamin i substancji czynnych, co sprawia, że ma właściwości przeciwutleniające, przeciwzapalne, przeciwnowotworowe i przeciwbakteryjne.

"Mimo że jarmuż był warzywem znanym już w starożytnej Grecji i Rzymie, a do Polski dotarł pod koniec XIV wieku, najciekawsza historia z nim związana przenosi nas do XX-wiecznej Japonii. W czasie II wojny światowej, kiedy ludność zmagała się z problemem głodu, japoński lekarz wojskowy Niro Endo urozmaicał ubogą dietę swojej rodziny sokami własnej produkcji, których składnikami były zielone liście rzodkwi, bataty, bakłażany i inne warzywa, traktowane ówcześnie jako odpadki. Tak narodził się aojiru – japoński napój roślinny pity po dziś dzień. Po stwierdzeniu korzystnego wpływu przygotowywanego soku na zdrowie rodziny, doktor Endo rozpoczął badania nad jego składem i dowiódł, że najbardziej wartościowym składnikiem, jakiego używał, był jarmuż. Przez całe swoje życie uczony opublikował około 40 książek i artykułów na temat korzystnego działania tej rośliny. Umarł w wieku 92 lat, a badania kontynuuje jego syn, Jiro" - wskazuje opracowanie naukowe opublikowane na stronie czytelniamedyczna.pl.

NCEZ wyjaśnia, że jarmuż charakteryzuje się znaczną ilością beta-karotenu, wynoszącą ponad 5 mg na 100 g, oraz witaminy C w stężeniu 120 mg na 100 g. Dodatkowo znajduje się w nim sporo folianów. Zalety tego warzywa to także wysoka zawartość potasu, wynosząca 530 mg na 100 g, oraz wapnia, który stanowi 157 mg na 100 g. Ponadto jarmuż zawiera sulforafan, substancję o właściwościach przeciwnowotworowych, która działa także antybakteryjnie, eliminując bakterie Helicobacter pylori. Wstępne badania wskazują, że w przypadku rozwiniętych nowotworów sulforafan może hamować ich rozwój oraz powstawanie przerzutów.

Jarmuż jest ceniony za swoje właściwości, które mogą obniżać ryzyko wystąpienia niektórych nowotworów. Liczne badania wykazały, że regularne spożywanie tego warzywa wiąże się z mniejszym ryzykiem raka przewodu pokarmowego, w tym jamy ustnej, gardła, przełyku, żołądka i jelita grubego. Ponadto jego konsumpcja może znacząco zmniejszać ryzyko raka odbytu, gruczołu krokowego oraz pęcherza moczowego.

Jarmuż, podobnie jak inne ciemnozielone i ciemnopomarańczowe warzywa, może obniżać ryzyko rozwinięcia się raka płuc u byłych palaczy. Zawiera on również flawonoidy, które są przeciwutleniaczami pomocnymi w zapobieganiu procesom starzenia, oraz polisacharydy i polifenole wykorzystywane w leczeniu alergii.

Jarmuż można jeść na surowo oraz po obróbce cieplnej. Surowy najlepiej posiekać i dodać do sałatki lub wrzucić do blendera i przygotować zdrowy zielony koktajl. Spokojnie, to niejedyne sposoby na włączenie jarmużu do diety. Jarmuż można dusić na patelni w towarzystwie cebuli, czosnki i śmietanki (jak szpinak), by stworzyć aromatyczny dodatek do obiadu lub sos do makaronu.

Z jarmużu można przygotować aromatyczną zupę krem, a także... lazanię. Między warstwami beszamelu, sosu mięsnego i makaronu warto włożyć po kilka dusznych liści jarmużu zaromatyzowanych smażonym czosnkiem. Doda to zapiekance koloru i smaku.

Jak jeszcze przygotować jarmuż? Oto inne propozycje:

• chrupiące chipsy z jarmużu bez tłuszczu,
• portugalska zupa caldo verde,
• sałatka z kwiatów jarmużu,