Te grzyby możesz dodać do kawy. Podbiją jej smak i poprawią twoją odporność

Napój na bazie adaptogenów poza zmniejszeniem uczucia zmęczenia wspiera nasz układ nerwowy, pomaga zapanować nad stresem i wpływa na poprawę odporności. Czym są adaptogeny i czy warto pić kawę z ich dodatkiem? Przyjrzyjmy się temu bliżej!

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Temat adaptogenów od kilku lat cieszy się sporym zainteresowaniem wśród pasjonatów zdrowego stylu życia. Choć są stosunkowo nowym trendem w Polsce, ich zdrowotne właściwości były znane od wieków, zwłaszcza w Azji i na Bliskim Wschodzie.

Adaptogeny są to naturalne substancje pozyskiwane z niektórych gatunków roślin i grzybów. Przypisuje się im właściwości wspomagające organizm w walce ze stresem oraz ułatwiające przystosowanie się do niesprzyjających warunków środowiskowych. W medycynie ludowej wykorzystywano je też m.in. do łagodzenia stanów zapalnych, chorób układu pokarmowego i krążeniowego, a także schorzeń skórnych. Część z nich stosowano jako środki na potencję i afrodyzjak.

Badania nad wpływem adaptogenów na nasze zdrowie ciągle trwają, a wyniki wielu z nich pokazują, że ich stosowanie może przynieść wiele korzyści. Niemniej jednak nie każda roślina czy grzyb może być uznawana za adaptogen – aby należeć do tej kategorii, muszą spełniać pewne wymagania:

1. nie mogą być toksyczny dla organizmu;
2. mają za zadanie wspierać powrót organizmu do naturalnej równowagi;
3. powinny zwiększać zdolność organizmu do radzenia sobie ze stresem fizycznym, psychicznym i środowiskowym.

W czasach, gdy wielu z nas codziennie mierzy się ze stresem i nadmiarem obowiązków, rośnie zainteresowanie metodami mającymi na celu wyciszenie i odprężenie organizmu oraz poprawę samopoczucia. Kluczowa w tym przypadku jest oczywiście zdrowa dieta, a także aktywność fizyczna. Jednakże skutecznym wsparciem mogą tu też okazać się adaptogeny. Odpowiednio stosowane są bezpieczne dla organizmu oraz rzadko wywołują skutki uboczne. Są też łatwe w użyciu. Na rynku dostępne są m.in. krople, kapsułki, proszki do rozpuszczenia oraz kawa.

Kawę z adaptogenami można dostać w formie całych lub zmielonych ziaren. Adaptogeny są w niej obecne pod postacią ekstraktów. Co ważne, nie wpływają one znacząco na smak kawy. Są słabo wyczuwalne i mogą pozostawić jedynie lekko gorzki posmak.

Stosowanie adaptogenów wraz z kawą jest dla wielu osób wygodnym rozwiązaniem. W jednym opakowaniu znajdują się składniki zarówno o działaniu pobudzającym, jak i wspierającym organizm w walce ze stresem. Dzięki temu nie trzeba sięgać po dwa osobne produkty, co jest o wiele wygodniejsze, tańsze i praktyczniejsze.

Do kawy najczęściej dodaje się takie rośliny lub grzyby adaptogenne jak:

• ashwagandha – znana też pod nazwą witania ospała. Jedna z ważniejszych roślin stosowanych w medycynie ajurwedyjskiej. Najwięcej adaptogenów znajduje się w korzeniu ashwagandhy. Wykazuje działanie wyciszające, obniżające poziom lęku i stresu. Poprawia też pamięć i koncentrację;

• chaga – lub inaczej błyskoporek podkorowy. Jest grzybem pasożytniczym. Rośnie na drzewach, tworząc charakterystyczną, ciemnobrązową i nieregularną narośl. Występuje także w Polsce. Choć jest szkodliwa dla drzew, ma prozdrowotne właściwości dla ludzi. Sprawdza się w łagodzeniu schorzeń układu pokarmowego i nerwowego. Wykazuje działanie przeciwzapalne i wspierające odporność;

• reishi – jego inna nazwa to lakownica żółtawa. Grzyb ten rośnie niemal na całym świecie, lecz największą popularność zyskał w Japonii i Chinach. Reishi znany jest ze swoich właściwości wspierających funkcjonowanie układu krążenia. Pomaga także obniżyć poziom glukozy we krwi. Poza wpływem na redukcję stresu przyczynia się do łagodzenia stanów zapalnych organizmu, a także wykazuje potencjalne działanie przeciwnowotworowe;

• różeniec górski – roślina ta porasta górskie tereny. Występuje także w Polsce na obszarze Karpat i Sudetów. W produkcji preparatów z adaptogenami również wykorzystuje się jej korzeń. Różeniec zmniejsza uczucie zmęczenia, wspiera wydolność fizyczną, redukuje stres oraz wzmacnia układ odpornościowy;

• soplówka jeżowata – kojarzona głównie jako lion’s mane, co w tłumaczeniu oznacza "lwia grzywa". Nazwa nawiązuje do jej charakterystycznej budowy. Grzyb ten zbudowany jest z wąskich rureczek, które układają się w strukturę przypominającą właśnie lwią grzywę. Uprawiany głównie w Azji w celach spożywczych. Jako grzyb adaptogenny wykazuje właściwości neuroprotekcyjne, a także wspiera pracę układu odpornościowego i sercowo-naczyniowego. Zmniejsza uczucie zmęczenia oraz poprawia samopoczucie.

Sposób parzenia kawy z adaptogenami jest taki sam jak w przypadku klasycznej kawy. Możesz zalać zmielone ziarna gorącą wodą, użyć kawiarki lub klasycznego ekspresu. Do przygotowania kawy z adaptogenami nadają się także zaparzacz tłokowy, French press, Chemex lub Aeropress. Jej smak możesz urozmaicić ulubionymi dodatkami, takimi jak mleko, napój roślinny, śmietanka czy słodziki. Kawa z adaptogenami sprawdzi się zarówno na zimno, jak i na gorąco.

Grzyby i rośliny adaptogenne to skarbnica bioaktywnych związków, które korzystnie wpływają na cały organizm. Mimo wielu prozdrowotnych właściwości kawa z adaptogenami nie jest odpowiednia dla wszystkich. Nie powinny jej spożywać dzieci oraz kobiety w ciąży i karmiące piersią. Należy unikać jej w przypadku zaostrzonych chorób układu krążenia. Co ważne, osoby cierpiące na przewlekłe schorzenia i przyjmujące stałe leczenie powinny skonsultować się z lekarzem, aby upewnić się, czy kawa z adaptogenami będzie dla nich bezpieczna.

Popularność kawy z adaptogenami rośnie, przez co wielu uważa ją za kolejny chwilowy trend. Jak się jednak okazuje, rośliny i grzyby adaptogenne są znane ludzkości od dziesięcioleci. Cenione i stosowane w wielu społecznościach są środkiem wspomagającym łagodzenie różnych dolegliwości. Warto podkreślić, że naukowcy dopiero od niedawna analizują ich wpływ na zdrowie, lecz wiele badań potwierdza to, w co wierzono już od dawna. Wobec tego produkty z adaptogenami takie, jak m.in. omawiana w tym artykule kawa, mogą być wsparciem dla naszego organizmu w sytuacjach stresowych lub stanowić środek profilaktyczny. Zanim jednak zdecydujesz się na ich przyjmowanie, upewnij się, że nie istnieją ku temu przeciwwskazania, a w razie wątpliwości skonsultuj się z lekarzem.

Bibliografia:

1. Grys A. i wsp.: Ganoderma lucidum – grzyb o cennych właściwościach farmakologicznych, Postępy Fitoterapii 1/2011.
2. Panossian A., Wikman G.: Effects of Adaptogens on the Central Nervous System and the Molecular Mechanisms Associated with Their Stress—Protective Activity, Pharmaceuticals 2010, 3, 188-224.
3. Spelman K. i in.: Neurological Activity of Lion’s Mane (Hericium erinaceus), Journal of Restorative Medicine 2017; 6: page 19.
4. Szczepkowski A. i wsp.: Biologia i właściwości lecznicze błyskoporka podkorowego Inonotus obliquus (Fr.) Pilát, Sylwan 157 (3): 223−233, 2013.
5. Tajer A., Rhodiola rosea L. jako przykład rośliny adaptogennej, Ann. Acad. Med. Siles. 2011, 65, 4, 77–82.
6. Zielińska A. Adaptogenne działanie ashwagandhy, Lek w Polsce, 2022'9 | Vol. 32 (376).