Te grzyby możesz dodać do kawy. Podbiją jej smak i poprawią twoją odporność

Napój na bazie adaptogenów poza zmniejszeniem uczucia zmęczenia wspiera nasz układ nerwowy, pomaga zapanować nad stresem i wpływa na poprawę odporności. Czym są adaptogeny i czy warto pić kawę z ich dodatkiem? Przyjrzyjmy się temu bliżej!

Temat adaptogenów od kilku lat cieszy się sporym zainteresowaniem wśród pasjonatów zdrowego stylu życia. Choć są stosunkowo nowym trendem w Polsce, ich zdrowotne właściwości były znane od wieków, zwłaszcza w Azji i na Bliskim Wschodzie.

Adaptogeny są to naturalne substancje pozyskiwane z niektórych gatunków roślin i grzybów. Przypisuje się im właściwości wspomagające organizm w walce ze stresem oraz ułatwiające przystosowanie się do niesprzyjających warunków środowiskowych. W medycynie ludowej wykorzystywano je też m.in. do łagodzenia stanów zapalnych, chorób układu pokarmowego i krążeniowego, a także schorzeń skórnych. Część z nich stosowano jako środki na potencję i afrodyzjak.

Badania nad wpływem adaptogenów na nasze zdrowie ciągle trwają, a wyniki wielu z nich pokazują, że ich stosowanie może przynieść wiele korzyści. Niemniej jednak nie każda roślina czy grzyb może być uznawana za adaptogen – aby należeć do tej kategorii, muszą spełniać pewne wymagania:

1. nie mogą być toksyczny dla organizmu;
2. mają za zadanie wspierać powrót organizmu do naturalnej równowagi;
3. powinny zwiększać zdolność organizmu do radzenia sobie ze stresem fizycznym, psychicznym i środowiskowym.

W czasach, gdy wielu z nas codziennie mierzy się ze stresem i nadmiarem obowiązków, rośnie zainteresowanie metodami mającymi na celu wyciszenie i odprężenie organizmu oraz poprawę samopoczucia. Kluczowa w tym przypadku jest oczywiście zdrowa dieta, a także aktywność fizyczna. Jednakże skutecznym wsparciem mogą tu też okazać się adaptogeny. Odpowiednio stosowane są bezpieczne dla organizmu oraz rzadko wywołują skutki uboczne. Są też łatwe w użyciu. Na rynku dostępne są m.in. krople, kapsułki, proszki do rozpuszczenia oraz kawa.

Kawę z adaptogenami można dostać w formie całych lub zmielonych ziaren. Adaptogeny są w niej obecne pod postacią ekstraktów. Co ważne, nie wpływają one znacząco na smak kawy. Są słabo wyczuwalne i mogą pozostawić jedynie lekko gorzki posmak.

Stosowanie adaptogenów wraz z kawą jest dla wielu osób wygodnym rozwiązaniem. W jednym opakowaniu znajdują się składniki zarówno o działaniu pobudzającym, jak i wspierającym organizm w walce ze stresem. Dzięki temu nie trzeba sięgać po dwa osobne produkty, co jest o wiele wygodniejsze, tańsze i praktyczniejsze.

Do kawy najczęściej dodaje się takie rośliny lub grzyby adaptogenne jak:

• ashwagandha – znana też pod nazwą witania ospała. Jedna z ważniejszych roślin stosowanych w medycynie ajurwedyjskiej. Najwięcej adaptogenów znajduje się w korzeniu ashwagandhy. Wykazuje działanie wyciszające, obniżające poziom lęku i stresu. Poprawia też pamięć i koncentrację;

• chaga – lub inaczej błyskoporek podkorowy. Jest grzybem pasożytniczym. Rośnie na drzewach, tworząc charakterystyczną, ciemnobrązową i nieregularną narośl. Występuje także w Polsce. Choć jest szkodliwa dla drzew, ma prozdrowotne właściwości dla ludzi. Sprawdza się w łagodzeniu schorzeń układu pokarmowego i nerwowego. Wykazuje działanie przeciwzapalne i wspierające odporność;

• reishi – jego inna nazwa to lakownica żółtawa. Grzyb ten rośnie niemal na całym świecie, lecz największą popularność zyskał w Japonii i Chinach. Reishi znany jest ze swoich właściwości wspierających funkcjonowanie układu krążenia. Pomaga także obniżyć poziom glukozy we krwi. Poza wpływem na redukcję stresu przyczynia się do łagodzenia stanów zapalnych organizmu, a także wykazuje potencjalne działanie przeciwnowotworowe;

• różeniec górski – roślina ta porasta górskie tereny. Występuje także w Polsce na obszarze Karpat i Sudetów. W produkcji preparatów z adaptogenami również wykorzystuje się jej korzeń. Różeniec zmniejsza uczucie zmęczenia, wspiera wydolność fizyczną, redukuje stres oraz wzmacnia układ odpornościowy;

• soplówka jeżowata – kojarzona głównie jako lion’s mane, co w tłumaczeniu oznacza "lwia grzywa". Nazwa nawiązuje do jej charakterystycznej budowy. Grzyb ten zbudowany jest z wąskich rureczek, które układają się w strukturę przypominającą właśnie lwią grzywę. Uprawiany głównie w Azji w celach spożywczych. Jako grzyb adaptogenny wykazuje właściwości neuroprotekcyjne, a także wspiera pracę układu odpornościowego i sercowo-naczyniowego. Zmniejsza uczucie zmęczenia oraz poprawia samopoczucie.

Sposób parzenia kawy z adaptogenami jest taki sam jak w przypadku klasycznej kawy. Możesz zalać zmielone ziarna gorącą wodą, użyć kawiarki lub klasycznego ekspresu. Do przygotowania kawy z adaptogenami nadają się także zaparzacz tłokowy, French press, Chemex lub Aeropress. Jej smak możesz urozmaicić ulubionymi dodatkami, takimi jak mleko, napój roślinny, śmietanka czy słodziki. Kawa z adaptogenami sprawdzi się zarówno na zimno, jak i na gorąco.

Grzyby i rośliny adaptogenne to skarbnica bioaktywnych związków, które korzystnie wpływają na cały organizm. Mimo wielu prozdrowotnych właściwości kawa z adaptogenami nie jest odpowiednia dla wszystkich. Nie powinny jej spożywać dzieci oraz kobiety w ciąży i karmiące piersią. Należy unikać jej w przypadku zaostrzonych chorób układu krążenia. Co ważne, osoby cierpiące na przewlekłe schorzenia i przyjmujące stałe leczenie powinny skonsultować się z lekarzem, aby upewnić się, czy kawa z adaptogenami będzie dla nich bezpieczna.

Popularność kawy z adaptogenami rośnie, przez co wielu uważa ją za kolejny chwilowy trend. Jak się jednak okazuje, rośliny i grzyby adaptogenne są znane ludzkości od dziesięcioleci. Cenione i stosowane w wielu społecznościach są środkiem wspomagającym łagodzenie różnych dolegliwości. Warto podkreślić, że naukowcy dopiero od niedawna analizują ich wpływ na zdrowie, lecz wiele badań potwierdza to, w co wierzono już od dawna. Wobec tego produkty z adaptogenami takie, jak m.in. omawiana w tym artykule kawa, mogą być wsparciem dla naszego organizmu w sytuacjach stresowych lub stanowić środek profilaktyczny. Zanim jednak zdecydujesz się na ich przyjmowanie, upewnij się, że nie istnieją ku temu przeciwwskazania, a w razie wątpliwości skonsultuj się z lekarzem.

Bibliografia:

1. Grys A. i wsp.: Ganoderma lucidum – grzyb o cennych właściwościach farmakologicznych, Postępy Fitoterapii 1/2011.
2. Panossian A., Wikman G.: Effects of Adaptogens on the Central Nervous System and the Molecular Mechanisms Associated with Their Stress—Protective Activity, Pharmaceuticals 2010, 3, 188-224.
3. Spelman K. i in.: Neurological Activity of Lion’s Mane (Hericium erinaceus), Journal of Restorative Medicine 2017; 6: page 19.
4. Szczepkowski A. i wsp.: Biologia i właściwości lecznicze błyskoporka podkorowego Inonotus obliquus (Fr.) Pilát, Sylwan 157 (3): 223−233, 2013.
5. Tajer A., Rhodiola rosea L. jako przykład rośliny adaptogennej, Ann. Acad. Med. Siles. 2011, 65, 4, 77–82.
6. Zielińska A. Adaptogenne działanie ashwagandhy, Lek w Polsce, 2022'9 | Vol. 32 (376).