Ugnieć owoce i zalej kozim mlekiem. Lubuskie gospodynie mają w spiżarni kilka butelek

Kiedy sady i ogrody obfitowały w zbiory, zaradne gospodynie miały ręce pełne roboty. Gdy owocowy urodzaj mocno sprzyjał, w ruch szły słoiki i butelki na domowe przetwory. Lubuskie gospodynie przygotowują nie tylko dżemy i konfitury, ale również nalewkę deptucha.

Hodowla kóz była powszechna i wymagała mniejszych nakładów niż hodowla krów. Otrzymywane z nich mleko zamieniano nie tylko na sery, ale również nalewki. W końcu w domu zaradnej gospodyni nie tylko bywało smacznie, ale też pomysłowo. Skoro więc w domu była kanka mleka i spirytus, a drzewa i krzewy uginały się pod ciężarem owoców, trzeba było wykombinować, aby nic się nie zmarnowało.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Nalewki na bazie mleka koziego mają w Polsce długą tradycję. Dawniej były przyrządzane w domach szlacheckich i ziemiańskich, gdzie pełniły nie tylko rolę napoju, ale także lekarstwa. W XVIII i XIX wieku nalewki stały się popularnym domowym napojem, a w każdej szanującej się dworkowej spiżarni można było znaleźć różnorodne smaki i kombinacje. Wszystko w zależności od tego, jakie owoce rosły w pobliskim sadzie.

Deptucha to nalewka przygotowywana na bazie owoców (najczęściej cytryny, pigwy lub pigwowca), mleka koziego i alkoholu. To, co wyróżnia ją spośród innych nalewek, to sposób przygotowania owoców. Zamiast krojenia, owoce są dokładnie ugniatane, co nadaje nalewce charakterystyczną konsystencję i aromat. Nazwa "deptucha" pochodzi właśnie od tego tradycyjnego sposobu przygotowania.

- Oczyszczaliśmy owoce, zasypywaliśmy cukrem. Jak puściły soki to ugniataliśmy tłuczkiem aby zrobić miazgę. Zalewaliśmy mlekiem i spirytusem. Odstawialiśmy na 2-3 tygodnie. Po tym czasie przefiltrować należy. Nalać do butelek i odstawić na 6 miesięcy w ciemne miejsce - mówią mieszkańcy gminy Siedlisko w rozmowie z Ministerstwem Rozwoju Wsi i Rolnictwa.

Smak nalewki zależy od rodzaju użytych owoców, ale zazwyczaj jest słodkawy, lekko kwaskowaty i z delikatną nutą alkoholową. Napój został wpisany na listę produktów tradycyjnych w 2015 roku dzięki inicjatywie Qzko - lubuskiej agroturystyce, w której właściciele wyrabiają sery i kosmetyki z koziego mleka.

Chociaż deptucha jest napojem regionalnym, to zyskuje coraz większą popularność w całej Polsce. Można ją znaleźć w niektórych sklepach specjalistycznych oraz na lokalnych targach. Najlepiej jednak spróbować jej w lubuskim, gdzie jest najbardziej doceniana i gdzie można znaleźć autentyczne przepisy. W szczególności w Siedlisku, skąd pochodzi ta tradycja. Warto rozglądać się po lokalnych gospodarstwach, gdzie hodowane są kozy.