Niemodne polskie warzywo zastąpi pół domowej apteczki. Wystarczy upiec i wrzucić do blendera

Od lat Polska pozostaje potęgą w produkcji buraka ćwikłowego – co roku zbiera się go w naszym kraju ponad 350 ton, najwięcej w całej Unii Europejskiej. Duża część zbiorów trafia na eksport, ale chętnie wykorzystujemy go również w kuchni, przeciętny Polak zjada rocznie 12-14 kilogramów tego warzywa, choć w ostatnich latach widać tendencję spadkową w tej statystyce.

Wydaje się, że burak towarzyszy nam od zawsze, tymczasem odkryliśmy jego walory dość późno, gdyż na szerszą skalę zaczął być uprawiany nad Wisłą dopiero w XVI wieku, choć w innych częściach kontynentu warzywo ceniono już w starożytności.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Nasi przodkowie wykorzystywali buraka na wiele sposobów, m.in. przyrządzając z niego ćwikłę, o której pisał już Mikołaj Rej w "Żywocie człowieka poćciwego":

"Nuż ćwikiełki w piec namotawszy, a dobrze przypiekłszy, nadobnie ochędożyć, w talerzyki nakrajać, a także w faseczkę ułożyć, chrzanikiem, co najdrobniej ukrężawszy, przetrząsnąć, bo będzie długo trwała, a także koprem włoskim, trochę przetłukszy, przetrząsać, a octem pokrapiać, a solą też trochę przesalać, tedy to jest tak osobny przysmak; bo i rosołek bardzo smaczny i sama pani ćwikła będzie bardzo smaczna i bardzo pachnęła".

Na polskiej wsi buraki chętnie również pieczono, ponieważ szybko odkryto, że taka obróbka wydobywa z nich pełnię smaku i aromatu. I w tej kwestii nic się nie zmieniło…

Po upieczeniu buraki zachowują swoje wartości odżywcze. Stanowią skarbnicę antyoksydantów, w tym betainy, która pomaga uporać się z dolegliwościami żołądkowo-jelitowymi oraz zaburzeniami pracy wątroby, pozytywnie wpływa na układ krążenia, zmniejsza stany zapalne i działa detoksykacyjnie.

Buraki są bogatym źródłem azotanów, które w organizmie przekształcają się w tlenek azotu rozszerzający naczynia krwionośne, co poprawia krążenie i może obniżać ciśnienie krwi. Dlatego regularne spożywanie tych warzyw wpływa na zmniejszenie ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Azotany zwiększają również efektywność wykorzystania tlenu przez organizm, zapewniając mu większą wytrzymałość podczas wysiłku fizycznego.

Pieczone buraki dostarczają dużo błonnika, który wspomaga prawidłową pracę jelit, pomaga zapobiegać zaparciom i innym dolegliwościom układu pokarmowego.

W warzywie kryje się solidna dawka folianów (witamina B9), niezbędnych do właściwego funkcjonowania układu nerwowego i produkcji neuroprzekaźników. Cenne związki stanowią wsparcie w walce z depresją, obniżeniem nastroju czy zmęczeniem psychicznym.

Aby upiec buraki, wystarczy umyć je, osuszyć, a następnie owinąć folią aluminiową lub umieścić w naczyniu żaroodpornym. Warzywo pieczemy w temperaturze 180-200 stopni przez około 45-60 minut, aż stanie się miękkie. Po wyjęciu z piekarnika łatwo obiera się skórkę, a buraki są gotowe do dalszego wykorzystania.

Co z nich zrobić? Świetnie sprawdzają się jako składnik sałatek, w połączeniu z rukolą, kozim serem, orzechami włoskimi oraz dressingiem na bazie miodu i musztardy.

Pieczone buraki będą pyszną bazą zupy-krem, np. w stylu azjatyckim. Wystarczy pokroić je w kostkę, zalać wywarem drobiowym, dodać podsmażoną cebulę i czosnek, sok pomarańczowy i kawałek startego imbiru. Po ugotowaniu miksujemy na gładki krem, doprawiamy i serwujemy z pokruszonym serem kozim, natką pietruszki i pestkami dyni.

Pysznym pomysłem jest hummus z pieczonych buraków. Jak go przyrządzić? Miksując pieczone buraki z ciecierzycą, pastą tahini, oliwą z oliwek i czosnkiem.

Pieczone buraki można dodać do tart i quiche’ów, w połączeniu z serem feta lub ricottą. Świetnie komponują się również z rozmarynem czy tymiankiem, nadając wypiekom niepowtarzalnego smaku i aromatu.

Pieczone buraki można dodać do smoothie, co nie tylko wzbogaci specjał o wartości odżywcze, ale również nada mu intensywny kolor. By przygotować zdrowy, energetyzujący napój łączymy je np. z jabłkiem, bananem i imbirem.