Piękny kwiat i aromatyczna przyprawa. Dla naszych babć józefek był sposobem na wzdęcia
To doskonała ozdoba każdego ogrodu, przyprawa likwidująca mdłość oraz cenione ziele lecznicze. Hyzop lekarski, bo o nim mowa, rośnie na terenach Afryki Północnej, Europy Środkowej i Południowej, a także Azji Zachodniej. Uprawiany jest o dawna, również w Polsce, gdzie nazywany był józefkiem czy józefką.
08.06.2024 10:46
Hyzop lekarski osiąga wysokość od 20 do 70 centymetrów. Na pierwszy rzut może przypominać lawendę. Posiada nieduże lancetowate lub równowąskolancetowate liście, a kwiaty - drobne, w kolorze białym, różowym lub niebiesko-fioletowym - zakwitają w okresie wakacyjnym. Hyzop przyciąga nie tylko wzrok, ale tez kusi intensywnym, kamforowym zapachem.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Na co dobry jest hyzop lekarski? Właściwości zdrowotne
Hyzop lekarski zawdzięcza swoje właściwości prozdrowotne i lecznicze olejkowi eterycznemu, garbnikom, a także antyoksydantom. Garbniki to substancje pochodzenia roślinnego, które wykazują działanie przeciwzapalne, bakteriobójcze, ściągające oraz łagodzące. Natomiast duża zawartość olejków eterycznych sprawia, że hyzop reguluje perystaltykę jelit, eliminuje bóle brzucha i gazy. Przeciwdziała zgadze, niestrawnościom, zaparciom oraz kolce.
Ziele hyzopu lekarskiego skutecznie chroni nasz organizm przed wirusami i bakteriami. Może być stosowany w przypadku przeziębienia, grypy, zapalenia płuc, astmy oskrzelowej, anginy i bólu gardła. Hyzop lekarski to roślina, która wpływa pozytywnie na bakteryjną florę jelit.
Herbata ziołowa na bazie hyzopu lekarskiego i miodu zalecana jest osobom borykającym się z uporczywym kaszlem mokrym. Warto nadmienić, że roślina stosowana jest także w celu regulowania ciśnienia tętniczego oraz leczenia objawów reumatyzmu. Może być stosowana zewnętrznie, jako środek przyspieszający gojenie ran i skaleczeń.
Hyzop w kuchni. Przyprawa likwidująca mdły smak
Hyzop to również ceniona przyprawa. Wykorzystuje się go w postaci świeżej, jak i suszonej. Doskonale zaostrza smak mdłych potraw, np. zupy fasolowej, twarogu czy pasztetu. Świetnie sprawdza się jako dodatek do sałatek (szczególnie w towarzystwie świeżych pomidorów lub ogórków), wzbogaca smak mięs, ryb, sosów.
Zele i olejek hyzopowy od wieków wzbogacają smak likierów alkoholowych, w tym słynnego francuskiego trunku Chartreuse. Warto również dodać, że hyzop to roślina miododajna, a pozyskiwany z niej miód zachwyca atrakcyjnym smakiem i zapachem. Ze względu na to, że hyzop ma intensywny smak, nie warto przesadzać z jego ilością w potrawie.
Zbieranie, suszenie i parzenie hyzopu
Hyzop lekarski należy zebrać na początku lub w pełni kwitnienia - okres ten przypada od czerwca do września. Roślinę ścina się 15 cm nad ziemią (tak, by zostawić zawiązki, z których wyrosną nowe pędy). Następnie surowiec należy ususzyć w temperaturze nieprzekraczającej 35 st. C, w przewiewnym miejscu, w cieniu.
Ususzone ziele można wykorzystać do sporządzenia leczniczego naparu ziołowego. Przygotowanie naparu jest bardzo proste. Wystarczy, że do szklanki wsypiemy 1,5 łyżeczki suszonego zioła, a następnie zalejemy wszystko 250 ml wrzątku. Napój należy pozostawić pod przykryciem przez około 15 minut.
Nie należy przyjmować hyzopu lekarskiego w nadmiernych ilościach. Osoby stosujące olejek hyzopowy nie powinny przekraczać dziennej dawki prepatatu (15-20 kropli). Przedawkowanie pinokamfonu i izopinokamfonu (składników zawartych w roślinie) może być przyczyną drgawek, krwawień z dróg rodnych, a nawet poronienia. Preparat nie powinien być przyjmowany przez kobiety ciężarne.