Żurek będzie smakował jeszcze lepiej. Tak robiono go ponad 80 lat temu na Łemkowszczyźnie
Wielkanoc coraz bliżej, czas wybrać przepis na żurek. Wiele osób idzie na łatwiznę i przygotowuje tę tradycyjną wielkanocną potrawę z gotowego zakwasu żytniego. Przed świętami półki w sklepach uginają się pod ciężarem tego typu produktów, z których coraz więcej może poszczycić się dobrym składem. Jednak może w tym roku przygotujesz coś naprawdę tradycyjnego? Inspiracji dostarczają przepisy łemkowskie.
Kuchnia łemkowska bazowała na prostych produktach z własnego ogródka. Tereny podkarpackie nie słynęły z żyznych ziem i obfitych plonów, więc ludzie byli przyzwyczajeni do gotowania prostych potraw. Nie oznacza to jednak, że były to dania pozbawione smaku. Wiele z nich zachwyca doskonałymi proporcjami i dobrym wyczuciem kompozycji.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Żurek z puszystym jajkiem
Łemkowska kisełycia – czyli żurek z czosnkiem
Jedną z potraw, które często gościły na łemkowskim stole, była kisełycia. To rodzaj żurku, który – wbrew obecnym zwyczajom – był podawany nie tylko na Wielkanoc, ale także w Wigilię Bożego Narodzenia. Tradycja gotowania zupy w ten sposób sięga XVII wieku. O tym, że była podstawowym daniem Łemków, pisał Oskar Kolberg:
"W Bóbrce we dworze (czeladź) jedzą rano około siódmej barszcz z mąki żytniej albo z owsianej, który ma nazwę kisielica (kisyłicia) (…) w Leszczowatem je się tutaj kisiełycię [czyli] żur owsiany, barszcz żytni lub buraczkowy(…) w Klimkówce jedzą zwykle kartofle, kapustę słodką szatkowaną, zalaną mlekiem słodkim, kisielnicę, czyli żur z owsianej mąki, czyr czyli lemieszkę z owsianej mąki na mleku, pirogi z kartoflami, kapustą, serem" – "Dzieła wszystkie", tom 49.
Gdzie dzisiaj robi się kisełycię?
Na stronie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi można przeczytać, że tradycje łemkowskie są do dzisiaj kultywowane wśród mieszkańców Dolnego Śląska:
"Obecnie Łemkowie zamieszkujący województwo dolnośląskie kontynuują tradycje kulturowe, w tym kulinarne. Żur łemkowski zwany keselicą, kysielnicą lub kysyłycią wytwarzany jest w sposób tradycyjny przez Łemków osiadłych w Przemkowie i okolicach, nieprzerwanie od 1947 r. Łemkowie spożywają go podczas świąt wielkanocnych i bożonarodzeniowych, podczas uroczystości rodzinnych lub lokalnych oraz we wszystkie postne dni (np. podczas czterdziestodniowego postu przed Wielkanocą)".
Zatem kisełycię spożywano nie tylko na Wigilię, ale także na Wielkanoc oraz w inne postne dni w roku. Przepis doskonale pasuje również do współczesnych tradycji wielkanocnych. Wystarczy do kisełyci dodać ugotowane na twardo jajka i pieczoną białą kiełbasę, a efekt będzie doskonały.
Przepis na żurek z Łemkowszczyzny
Jeśli chcesz podać żurek z jajkami, kiełbasą lub okrasą z boczku, przygotuj te składniki osobno i połóż na wierzch gorącej zupy. Dodatkowo możesz posypać żurek świeżym koperkiem lub natką pietruszki.
Składniki:
- 2 litry wody,
- 0,5 kg ziemniaków,
- 1 szklanka soku z kiszonej kapusty,
- 3 łyżki mąki owsianej,
- 2 ząbki czosnku,
- sól, pieprz do smaku,
- 1 cebula,
- łyżka masła.
Wykonanie:
- W średnim garnku zagotuj wodę.
- Obierz i umyj ziemniaki, pokrój w kostkę.
- Do wrzątku dodaj łyżeczkę soli, wrzuć ziemniaki i gotuj do miękkości.
- Następnie dodaj drobno posiekany czosnek i sok z kiszonej kapusty.
- W 100 ml zimnej wody wymieszaj 3 łyżki mąki owsianej, zapraw odrobiną gorącego wywaru i dodaj do zupy. Dokładnie wymieszaj.
- Na koniec dopraw solą i pieprzem według własnego gustu.
- Na patelni z roztopionym masłem zeszklij drobno posiekaną cebulę i dodaj ją do kisełyci po nałożeniu zupy do miseczek.
Inne popularne potrawy z kuchni Łemków to fuczki – smażone placuszki z kapusty kiszonej, hałuszki, czyli kluski ziemniaczane, czy zlepieńce – pierogi z pikantnym farszem, najczęściej z kaszanki.
