Codziennie rano schrup kilka liści tej rośliny. Hamuje chęć na słodycze, dzięki czemu szybciej schudniesz
Wielu z nas kojarzy szpinak z Popeye'em, który czerpał z tej rośliny nadludzką siłę. Bajka ta miała ważny przekaz – zachęcała dzieci do jedzenia szpinaku, który jest bogaty w witaminy i składniki mineralne. O jego prozdrowotnych właściwościach napisano wiele, ale rzadziej wspomina się o wpływie szpinaku na sylwetkę. Jak się okazuje, może on zmniejszać chęć na słodycze, a także pomaga utrzymywać sytość po posiłku na dłużej, co ułatwia kontrolę masy ciała. Co na ten temat mówią badania naukowe?
17.05.2024 09:31
Szpinak (z łac. Spinacia oleracea L.) to roślina jednoroczna należąca do rodziny szarłatowatych. Spośród trzech gatunków szpinaku, najchętniej wykorzystywany w kulinariach jest szpinak warzywny. Wyróżnia go wszechstronne zastosowanie. Roślina ta nadaje się do jedzenia na surowo i po podgrzaniu. Jej delikatny smak sprawia, że pasuje zarówno do dań wytrawnych, np. sosów, zapiekanek czy makaronów, jak i do słodkich koktajli czy nawet ciast. Intensywny zielony kolor szpinaku sprawia, że warto go używać jako zdrowy i naturalny barwnik spożywczy.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Szpinak i jego właściwości
Szpinak wyróżnia się wysoką zawartością witamin, składników mineralnych i antyoksydantów. Oto najważniejsze z nich: cynk, potas, fosfor, magnez, selen, foliany, witamina A, C, E, β-karoten, luteina, astaksantyna, kwas ortokumarowy, kwas ferulowy i kwas p-kumarylowy.
Największą zaletą szpinaku jest obecność flawonoidów, karotenoidów i kwasów organicznych, które działają antyoksydacyjnie, przeciwzapalnie i przeciwstarzeniowo. Co więcej, związki te wspierają pracę układu krążenia, wpływają korzystnie na proces widzenia oraz funkcjonowanie układu nerwowego. Ze względu na wysoką zawartość błonnika i niski indeks glikemiczny powinny po niego częściej sięgać osoby z zaburzeniami glikemii.
W liściach szpinaku znajdują się dodatkowo wysokie ilości wapnia i żelaza. Okazuje się jednak, że nasz organizm nie jest w stanie ich wykorzystać. Dzieje się to za sprawą obecnego w szpinaku kwasu szczawiowego, który blokuje przyswajanie tych pierwiastków.
Szpinak a apetyt na słodycze
Nadmierna chęć na słodycze to częsty problem osób dążących do poprawy sylwetki. Niektórzy, aby temu zaradzić, szukają rozwiązania w suplementach diety, takich jak blokery apetytu. W większości przypadków tego typu kuracje nie przynoszą oczekiwanych rezultatów. Chociaż przyjmowanie preparatów hamujących apetyt nie jest dobrym pomysłem, istnieje naturalny i zdrowy sposób na zwalczenie tego problemu. Mowa o szpinaku, który wykazuje właściwości sprzyjające kontroli apetytu.
Za efekt blokowania apetytu na słodycze odpowiadają obecne w szpinaku tylakoidy — płaskie struktury zlokalizowane wewnątrz chloroplastów komórki roślinnej. Według badań, osoby, które w swoim śniadaniu uwzględniały szpinak, odczuwały większą sytość i wyraźnie mniejszą chęć na słodkie przekąski w dalszej części dnia. Naukowcy sugerują, że tylakoidy mogą wpływać na regulację hormonów odpowiedzialnych za odczuwanie głodu i sytości, dzięki czemu po spożyciu szpinaku chęć na podjadanie między posiłkami maleje. Przemawia za tym wzrost poziomu cholecystokininy (CCK) po zjedzeniu szpinaku – hormonu odpowiedzialnego za uczucie sytości.
Zobacz także
Szpinak a odchudzanie
Kolejną funkcją tylakoidów jest opóźnianie wchłaniania tłuszczu w jelitach. Struktury te mają zdolność wiązania się z enzymami – lipazami odpowiedzialnymi za trawienie tłuszczów. W konsekwencji tłuszcz, który zjadamy z pokarmem, nie przyswaja się w pełni od razu, ponieważ brakuje enzymów, które mogą go rozłożyć na mniejsze elementy. Tylakoidy ulegają strawieniu dopiero w dalszej części jelita, a dokładnie w jelicie krętym, uwalniając przy tym lipazy, które mogą zająć się trawieniem tego makroskładnika.
Jaki to ma wpływ na odchudzanie? Okazuje się, że znaczący. Obecność w naszym przewodzie pokarmowym nie w pełni strawionych elementów pokarmu, w tym przypadku tłuszczu, to informacja dla naszego organizmu, że mamy jeszcze niewykorzystane kalorie. W efekcie, przez cały ten czas czujemy się najedzeni i nie mamy ochoty na dodatkowe posiłki. Warto o tym pamiętać, zwłaszcza podczas odchudzania, kiedy należy zadbać o deficyt kaloryczny i ograniczenie podjadania.
W jakiej postaci jeść szpinak?
Aby czerpać korzyści z jedzenia szpinaku, zjadaj go w formie rozdrobnionej. Tylko wtedy obecne w liściach tylakoidy spełniają swoje funkcje. Wobec tego w swojej diecie uwzględniaj koktajle, smoothie, soki lub zupy ze szpinakiem. Poszatkowany szpinak dodawaj także do sałatek, tortilli, misek obfitości (tzw. bowl) czy zapiekanek. Jeśli w posiłkach umieszczasz całe liście, pamiętaj o dokładnym przeżuwaniu kęsów.
Ile szpinaku można zjeść w ciągu dnia?
Obecnie nie istnieje zalecana dzienna porcja szpinaku do spożycia. Ze względu na wysoką zawartość witamin i składników mineralnych warto w ciągu dnia zjadać ok. 1-2 garści szpinaku.
Szpinak w naszej diecie – podsumowanie
Szpinak to nasz sprzymierzeniec w drodze po zdrowie i szczupłą sylwetkę. Zawarte w nim tylakoidy hamują chęć na słodkie przekąski i pomagają utrzymać uczucie sytości na dłużej. Szpinak bogaty jest dodatkowo w błonnik i antyoksydanty, a jego wszechstronne zastosowanie ułatwia włączenie go do codziennej diety. Jeśli zastanawiasz się, jak uwzględnić go w swoich posiłkach, pamiętaj, że możesz zjadać go na surowo oraz jako dodatek do dań na ciepło.
Dietetyczka Agata Soroczyńska dla Wirtualnej Polski
Bibliografia:
- Albertsson P. i in.: Chloroplast membranes retard fat digestion and induce satiety: effect of biological membranes on pancreatic lipase/co-lipase, Biochem J. 2007 Feb 1;401(3):727-33.
- Karmańska A. i in.: "Badanie zawartości związków polifenolowych oraz aktywności przeciwutleniającej szpinaku (Spinacia Oleracea L.)", Bromat. Chem. Toksykol. – L, 2017, 3, str. 241 – 245.
- Malchrzak W. i in.: "Szpinak – zdrowa, nieco zapomniana roślina", Medycyna Rodzinna 3/2019, s. 142-145.
- Stenblom E. L. i in.: "Consumption of thylakoid-rich spinach extract reduces hunger, increases satiety and reduces cravings for palatable food in overweight women", Appetite. 2015 Aug:91:209-19.