Jest podstawą w diecie św. Hildegardy. Skutecznie oczyszcza organizm z toksyn

Czy wiesz, że już w średniowieczu zalecano dietę bazującą na zbożach, warzywach, owocach i ziołach jako sposób na poprawę zdrowia i samopoczucia? Dziś, dzięki zaawansowanym badaniom naukowym, możemy dokładnie analizować właściwości poszczególnych produktów spożywczych, ale już wtedy rozumiano, które z nich mają korzystny wpływ na organizm. Za szczególnie interesujący przykład niech posłuży dieta św. Hildegardy, uzdrowicielki z XI wieku. Na czym polega ten sposób odżywiania i jaki ma wpływ na zdrowie? Przyjrzyjmy się temu bliżej!

Św. Hildegarda z Bingen, urodzona 16 września 1098 roku, była benedyktynką, mistyczką, kompozytorką i uzdrowicielką, uznawaną za jedną z najważniejszych postaci średniowiecza. Jej zainteresowanie ziołolecznictwem i holistycznym podejściem do zdrowia zaowocowało stworzeniem dziesiątek prac dotyczących zdrowia i medycyny oraz opisów przypadków wielu chorób i sposobów ich leczenia bazujących na naturalnym metodach.

W swoich dziełach opisywała również wpływ ziół i minerałów na organizm. Uważała, że zdrowie zależy od harmonii ciała, duszy i świata nas otaczającego. Według niej choroba oznaczała pewien deficyt egzystencjalny i zaburzenie naturalnego porządku. W związku z tym, w leczeniu łączyła aspekt fizyczny i duchowy, tj. stosowanie naturalnych medykamentów, z modlitwą i medytacją.

Na uwagę zasługuje także jej podejście do odżywiania. W swoich dziełach opisywała, że to, co jemy, ma bezpośredni wpływ na nasze samopoczucie oraz duchowość. Promowała spożywanie zbóż, ziół i warzyw, a także unikanie nadmiaru jedzenia. Twierdziła, że odpowiednia dieta pomaga utrzymać ciało w zdrowiu i sprzyja długowieczności. Dla Hildegardy najważniejszym pokarmem był orkisz, który uznawała zarówno za środek leczniczy, jak i podstawę zdrowej diety.

Zalecenia diety św. Hildegardy bez problemu można dostosować do współczesnych realiów. To, co w niej najważniejsze, to unikanie jedzenia przetworzonej żywności przy jednoczesnym bazowaniu na dobrej jakości produktach roślinnych i odzwierzęcych.

Oto jakie pokarmy powinny się w niej znajdować:

• warzywa – koper włoski, zielona fasola, dynia, marchew, pasternak, rzepa, seler, cebula, czosnek, buraki;
• owoce – jabłka, gruszki, pigwa, dereń, daktyle, wiśnie, owoce jagodowe, jadalne kasztany, morwa;
• zboża – orkisz, owies, żyto;
• mięso i produkty odzwierzęce – dziczyzna, wołowina, drób, chude ryby, jaja, mleko, masło;
• zioła i przyprawy – rumianek, galgant, hyzop lekarski, imbir, tymianek, mięta, bylica pospolita, pokrzywa, rzeżucha, babka płesznik, lawenda, lubczyk, liść laurowy, mak, gałka muszkatołowa, kminek, goździki, pietruszka, szczypiorek, szałwia;
• napoje – woda, rozcieńczone soki, piwo, wino, napary ziołowe, mleko.

Św. Hildegarda zalecała spożywanie pokarmów wyłącznie po ich podgrzaniu, odradzając jedzenie surowych warzyw i owoców. Podkreślała także, że sposób jedzenia również ma duże znaczenie – posiłki powinny być spożywane w spokoju, z umiarem i wdzięcznością, unikając nadmiernego objadania się.

Z drugiej strony św. Hildegarda stworzyła listę produktów, które określiła jako trucizny kuchenne. Są to:

• por,
• śliwki,
• grzyby,
• kaczka,
• węgorz,
• truskawki,
• soczewica,
• czarny bez,
• brzoskwinie,
• tłuste mięso,
• wieprzowina,
• warzywa psiankowate,
• niedojrzałe warzywa i owoce.

Według niej wspomniane pokarmy mogą wywoływać problemy żołądkowo-jelitowe i reakcje alergiczne. Obecnie wiemy, że większość z nich jest korzystna dla naszego zdrowia i oczywiście można je uwzględniać w diecie. Wyjątkiem są np. tłuste potrawy, które w tym przypadku warto jeść jak najrzadziej oraz niedojrzałe warzywa i owoce, które rzeczywiście mogą wywoływać niestrawność.

Omawiając dietę św. Hildegardy, nie można pominąć kwestii orkiszu. Zboże to dostarcza cennych składników odżywczych takich jak białko, błonnik, witamina A, E i z grupy B, a także cynk, żelazo i miedź. Co ważne, według świętej orkisz ma też właściwości lecznicze. Spożywany regularnie miał wzmacniać ciało i oczyszczać krew, a także zapewniać spokój ducha.

Z ziaren orkiszu można przyrządzić mąkę, a z niej pożywny chleb. Warto je też dodawać do zup, sałatek lub wszelkich potraw na ciepło, np. zapiekanek czy dań jednogarnkowych. Św. Hildegarda polecała orkisz także osobom chorym jako środek łagodzący i dodający energii.

Orkisz, jaki znamy, ma mało wspólnego z orkiszem z czasów średniowiecza. Obecnie krzyżuje się go m.in. z pszenicą, która ma o wiele gorszy profil odżywczy. Wobec tego, osoby, które są zainteresowane tego typu dietą, powinny szukać takich odmian orkiszu, które są jak najmniej zanieczyszczone pszenicą, takie jak np. Ostro czy Oberkulmer Rotkorn.

Zioła w diecie św. Hildegardy stanowiły zarówno przyprawę, jak i środek leczniczy. W swoich pismach szczegółowo omawiała ich właściwości i zastosowanie w łagodzeniu wielu schorzeń. Oto najważniejsze z nich:

• bertram – zalecany przy dolegliwościach trawiennych. Według św. Hildegardy poprawia naturalne siły witalne organizmu i wspiera pracę mózgu. Z bertramu można przygotować odżywczy wywar lub stosować jako przyprawę;
• hyzop – o działaniu oczyszczającym i uzdrawiającym. Z hyzopu można zrobić leczniczą kąpiel oraz napar do picia. Polecany na choroby stawów i układu pokarmowego;
• kminek – jest bogaty w antyoksydanty, wspomaga trawienie, działa przeciwbakteryjnie i przeciwzapalnie. Używa się go jako przyprawę do mięs, chleba, zup oraz potraw warzywnych;
• koper włoski – działa rozkurczająco na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego, co może łagodzić wzdęcia i bóle brzucha. Wykazuje właściwości przeciwdrobnoustrojowe. Z kopru można przygotować napar i syrop;
• mięta – stosowana na pobudzenie trawienia, niestrawność, a także bóle głowy. Można ją wykorzystać jako dodatek do sałatek, koktajli i lemoniady lub do przyrządzenia naparu;
• tymianek – wykazuje działanie przeciwdrobnoustrojowe i przeciwzapalne, wspomaga leczenie infekcji układu oddechowego oraz łagodzi niestrawność. Tymianek nada się jako przyprawa m.in. do dań wytrawnych oraz składnik leczniczego naparu ziołowego.

Wiele założeń dotyczących profilaktyki zdrowotnej i dbania o ogólną kondycję organizmu, które głosiła św. Hildegarda, jest aktualnych również dzisiaj. Współczesne zalecenia dietetyków kładą nacisk na spożywanie dużych ilości warzyw, owoców, ziół oraz wysokiej jakości zbóż, co może chronić organizm przed rozwojem chorób cywilizacyjnych.

Ponadto rośnie zainteresowanie holistycznym podejściem do zdrowia, które koncentruje się na utrzymywaniu równowagi między ciałem, umysłem i duchem, co również według prac naukowych ma duży wpływ na stan naszego organizmu. Osoby poszukujące sposobów na poprawę zdrowia mogą inspirować się jej wskazówkami, jednak warto jednocześnie śledzić najnowsze badania naukowe z zakresu dietetyki i medycyny.

Agata Soroczyńska, dietetyk kliniczny i sportowy dla Wirtualnej Polski

Bibliografia:

1. Britanica, St. Hildegard, German mystic, https://www.britannica.com/biography/Saint-Hildegard
2. Kania M. i in. Ziołolecznictwo i zalecenia żywieniowe według św. Hildegardy z Bingen. Cz. I, Postępy Fitoterapii 2/2012.
3. Kania M. i in., Ziołolecznictwo i zalecenia żywieniowe według św. Hildegardy z Bingen. Cz. II, Postępy Fitoterapii 2/2014.